Dolichos… Dé hardloopvereniging in het Gooi
In de periode mei en juni zijn teken in Nederland het meest actief. Omdat er vaak in de natuur gerend wordt, is de kans op een tekenbeet bij hardlopers groot. Volgens Wageningse onderzoekers wordt 41 procent van de tekenbeten opgelopen in het bos en 31 procent in de eigen tuin; dus ook bij het tuinieren loop je risico. Zie ook de informatie in dit filmpje: http://youtu.be/MveB_UYn8cY.
Wat zijn teken?
Teken zijn kleine spinachtige beestjes die vooral in bomen en struiken zitten. Ze variëren in grootte van een halve tot enkele millimeters. Ze worden zelden groter dan een centimeter. Teken leven van bloed, dat ze opzuigen bij mensen en dieren. De meest algemeen voorkomende teek in Nederland is de schapenteek: Ixodes ricinus.
Wat is het risico van een tekenbeet?
Een tekenbeet kan je ziek maken door de Borrelia bacterie, die
sommige teken bij zich dragen. Ongeveer 10% van de teken is met deze bacterie
besmet. De bacterie komt voor in het bloed van kleine knaagdieren en kan door
een tekenbeet
worden overgebracht op de mens. De bacterie veroorzaakt de ziekte van Lyme. In
een vroeg stadium is de ziekte van Lyme goed te genezen met antibiotica; in een
later stadium groeit echter de kans op restverschijnselen.
Besmetting gebeurt niet direct na aanhechting van een teek, maar vindt
meestal veel later plaats. De teek heeft lange tijd nodig om zijn monddelen aan
de huid vast te
maken. De overdracht van de Borrelia bacterie vindt plaats doordat er
speeksel van de teek in de bloedbaan komt. Het is daarom belangrijk de teek zo
snel mogelijk te verwijderen. De belangrijkste risicofactor op besmetting is de
tijd die de teek op de huid doorbrengt. De teek geeft de voorkeur aan zachte,
warme en vochtige plekjes en moet meestal eerst een paar uur op de huid
rondkruipen om een geschikte plek te vinden. Als hij een geschikte plek heeft
gevonden, “lijmt” hij zijn mond aan de huid om zich daarna vol bloed
te zuigen. Dat volzuigen duurt 24 tot 78 uur. Pas tegen het einde worden, als
de teek ze bij zich draagt, de ziekmakende bacteriën overgebracht. Als de teek
binnen 24 uur wordt verwijderd, bestaat er nauwelijks gevaar voor besmetting,
maar daarna wordt de kans op besmetting groter.
Rond de plek van infectie kan na twee weken een rode vlek ontstaan, die zich
langzaam uitbreidt. Na een paar weken verdwijnt deze plek. Bij 10% van alle
infecties treedt geen rode vlek op.
Hoe verwijder je een teek?
Het best verwijder je een teek met behulp van een tekentang (verkrijgbaar bij drogist en apotheek). Soms laten teken uit zichzelf los als je een hete douche of een heet bad neemt, maar dit werkt lang niet altijd. Ga bij het verwijderen van een teek altijd zorgvuldig te werk.
NIET DOEN: de teek verdoven met alcohol, ether of andere middelen. Daardoor zou de teek kunnen braken en zijn ziektekiemen alsnog aan je overdragen. Ook is het niet veilig de teek tussen duim en wijsvinger vast te pakken en omhoog te trekken. Zo kun je de teek platdrukken, met ook weer tot gevolg dat de bacteriën in je lichaam komen.
Waar komen teken voor?
Teken komen vooral voor in lage begroeiing zoals struiken en hoge grassen. De meest riskante gebieden in Nederland zijn de Flevopolder, ’t Gooi, de regio Arnhem – Apeldoorn, Zeeland en het noorden van Limburg. Vooral de Flevopolder is berucht; ook in de duinen komen veel teken voor.
Harde teken, zoals Ixodes ricinus, voeden zich één keer per levensstadium. Hongerige teken klimmen omhoog langs de stengels van grassen, planten en struiken, totdat ze op een hoogte zitten waarbij ze gemakkelijk op een passerende gastheer kunnen overstappen.